HOLA, DISFRUTA DE DIFERENTES MANERAS TU PÁGINA DE "LA UNIDAD MORELOS":

martes, 11 de diciembre de 2012

CUENTO NÁHUATL DE GUERRERO: Sen Tototl Ketoch niman on Pichon


copiado de INSTITUTO LINGÏSTICO DE VERANO   http://www.sil.org/mexico

Sen Tototl Ketoch niman on Pichon

Sen Tototl Ketoch niman on Pichon

 
El pájaro carpintero y el pichón

Nemechtlajtlajtowilis ikwento sen tototl ketoch.
Voy a contarles el cuento del pichón y el pájaro carpintero
In tototl ketoch sen tlatsotsonketl niman sanoyej kwelita yas kampa ilwipan para tlatsotsonas. Niman yejwa sanoyej pinawaya pampa on itlaken sanoyej teajman icolor.
El pájaro carpintero era un músico y acostumbraba ir a tocar a todas las fiestas. Pero le daba pena porque su ropa era de un color muy triste.
Yejwa ika se tonajli okijlij on tototl pichon:
Por eso le dijo un día al pichón:
—¿Tlenika xtinechtlanejtia on motlaken para nikonakis? pampa itlachalis notlaken sanoyej teajman niman nipinawa. Nipinawa pampa nejwa nochipa niaw nontlatsotsona kampa ilwimej. Se favor nimitstlajtlanilia. Xnechtlanejti para niktlalis aman tlayowa pampa yejwa on motlaken sanoyej kwakwaltsin.
—¿Por qué no me presta su traje para ponérmelo? El color del mío es muy triste y me da pena, porque yo siempre voy a tocar a las fiestas. Por favor, le suplico que me lo preste para ponérmelo esta noche, pues el es muy bonito.
Kemaj on pichon okijlij:
Entonces el pichón le contestó:
—Ka, xtimitstlanejtis pampa san yejwa in notlaken nikpiya.
—No, no se lo prestaré, porque es el único traje que tengo.
Niman on ketoch más kitlajtlaniaya, kiliyaya:
Pero el carpintero insistío, diciéndole:
—Xnechtlanejti san para in yowali.
—Préstemelo; es nada más por una noche.
Okijtoj on pichon:
El pichón contestó:
—Ka, xtimitstlanejtis pampa sanoyej nipinawas tla nikistinemis tetsotsoltik.
—No, no se lo daré, porque me dar vergüenza andar desnudo.
Okijtoj yejwa on tototl ketoch:
El pájaro carpintero dijo:
—Ma ka mitsamamana yejwa on. Nejwa timitstlanejtis notlaken para tiktlalis san aman in yowali.
—No se preocupe por eso. Yo le presto mi traje para que se lo ponga. Es solamente por esta noche.
Okijtoj on pichon:
El pichón dijo:
—Kwajli.
—Bueno.
Ijkon okitlanejtij itlaken on ketoch, niman on pichon okitlalij itlaken on tototl ketoch.
Así que, le prestó su traje al carpintero y él se puso el traje del carpintero.
Kemaj okijtoj on pichon:
Entonces el pichón dijo:
—¡Ah, ah! motlaken tlakaj xkwakwaltsin, niman tlakaj tetsayanki.
—¡Oh, oh! su traje está muy feo, y además está roto.
Niman on ketoch okijlij:
Pero el carpintero insistió, y le dijo:
—San aman in yowali nikneki niktekipanoltis motlaken, niman mostla nimitsmakas. Ya nia. Aman ya hora para nias kampa mijtotia pampa nejwa nienkargado. Nejwa niktsotsona yejwa on tambor.
—Solamente por esta noche quiero usar su traje y mañana se lo devuelvo. Ya me voy, porque es hora de irme al baile. Yo soy el encargado. Yo soy quien toca la caja.
Kemaj on ketoch oyaj, niman yejwa on pichon ompa omoka ipan on yowali.
Así que, el carpintero se fue y el pichón se quedó allí esa noche.
Ipan okse tonajli on pichon kichixtikatka ma walmokwepati on tototl ketoch. Okichix miyek tiempo niman on tototl ketoch xkeman owalmokwepato. Kemaj on pichon opew choka chikawak. Sanoyej apismikia niman xoweliya yawis kontejtemos itlakwal pampa on tlakentli yejwan okitlalij tetsayanki niman yejwa pinawas tla ijkon kitiliskej. Yejwa ika sa no ompa omoka. Xkanaj oyaj. Yejwa ochokak se yowali pampa on tototl ketoch xkeman okikwepilij yejwa on itlaken.
Al día siguiente el pichón estuvo esperando el regreso del pájaro carpintero. Esperó mucho tiempo, pero el carpintero no apareció. Entonces el pichón se puso a llorar a gritos, porque tenía hambre y no podía ir a buscar su comida, pues el traje que llevaba puesto estaba roto y le daba pena que lo vieran así. Por eso se quedó allí mismo y lloró toda la noche, porque el carpintero no regresó nunca con su traje.
Ijkon on pichon okitak ika xkeman kwajli tikintlanetis tlen mowaxka on yejwan xtikinmixmati.
Así fue como el pichón aprendió que nunca es bueno prestar cosas a las personas sin antes conocerlas bien.
Ijkon tlami in kwento.
Así es como termina este cuento.

No hay comentarios.: